Rekomendacje NICE stanowią pierwszą linię postępowania w IBS. Zaktualizowane wytyczne opublikowano w 2015 r. i obejmują one zalecenia dotyczące zarówno postępowania diagnostycznego, jak i leczniczego w zespole jelita drażliwego. Z czego te drugie swoją szczególną uwagę skupiają na aspektach dotyczących odżywiania i stylu życia w chorobie.

NICE – National Institute for Health and Care Excellence – to Narodowy Instytut Zdrowia i Doskonałości Klinicznej Wielkiej Brytanii, a jego specjaliści określają czynniki mające znaczenie w łagodzeniu objawów choroby. Co więcej rekomendacje NICE powinny być stosowane jako pierwsza linia „walki” z chorobą. A dalsze postępowanie uzależnione jest od odpowiedzi organizmu na wdrożone zalecenia.

Co to oznacza w praktyce?

Otóż to, iż nie zawsze po zdiagnozowaniu zespołu jelita drażliwego musisz od razu wdrażać dietę low FODMAP. Leczenie należy rozpocząć od podstawowych zmian w żywieniu i stylu życia, które wg badań mogą mieć nawet 40-50% skuteczność. Skuteczność ogólnych zaleceń NICE jest porównywalna do diety low FODMAP.

Wśród zaleceń specjalistów znalazły się również informacje mówiące o konieczności wyjaśnienia pacjentom znaczenia terapii i modyfikacji dotychczasowego stylu życia. Edukacja pacjenta nt. odżywiania, stylu życia, dietoterapii i leczenia farmakologicznego ma na celu zwiększenie powodzenia terapii. Jako istotne wskazuje się także redukcję stresu oraz zarządzanie swoim czasem wolnym, pamiętając o umiarkowanej aktywności fizycznej.

Od czego więc zacząć?

Specjaliści wskazali na kilka czynników istotnych w przebiegu IBS. Są to ogólne zalecenia z zakresu zdrowego odżywiania, o których często na co dzień zapominamy. Wystarczy kilka drobnych modyfikacji, aby poprawić swój komfort życia:

1. Posiłki należy spożywać regularnie, o stałych porach. Zaleca się, aby to było 4-5 posiłków dziennie, o niewielkich objętościach. Nie należy wydłużać przerw ani pomijać posiłków.
2. Istotny nacisk kładzie się również na atmosferę spożywania posiłków. Ważne, aby dokładnie przeżuwać pokarmy, a więc przeznaczyć odpowiedni czas na spożycie posiłku i nie spieszyć się z jego zakończeniem. Atmosfera powinna być spokojna i przyjazna, więc jedzenie w dużych emocjach/ stresie nie będzie najlepszym pomysłem.
3. Wskazuje się również na odpowiednią ilość płynów dziennie, z przewagą wody, herbat ziołowych czy innych napojów bezkofeinowych. Podano konkretną zalecaną ilość – w postaci PRZYNAJMNIEJ 8 szklanek dziennie.
4. Warto również przyjrzeć się ilości spożywanej kawy i czarnej herbaty, ograniczając ich spożycie do 3 filiżanek dziennie.
5. Nie zaleca się spożywania napojów alkoholowych oraz napojów gazowanych.
6. Zaleca się, aby spożycie owoców ograniczyć do 3 porcji dziennie, przy czym porcja wynosi 80g. Zawarta w nich fruktoza czy sorbitol mogą powodować wzdęcia oraz biegunki.
7. W przypadku IBS-D (postaci biegunkowej) zaleca się ograniczenie spożycia błonnika, głównie nierozpuszczalnego. Więc jeśli spożywasz razowe pieczywa, otręby, grube kasze i inne nieoczyszczone zboża warto zminimalizować ich ilość w diecie. Możesz spożywać błonnik rozpuszczalny (obecny w owsie), któremu przypisuje się korzystne działanie w IBS.
8. Podobne stanowisko przyjęto w przypadku skrobi opornej, która jako, iż jest oporna na trawienie, ulegając procesom fermentacji w przewodzie pokarmowym może powodować wzdęcia i gazy. Jej tolerancja wg niektórych źródeł zależna jest od jej pochodzenia. Często ta znajdująca się w ryżu czy makaronach jest dobrze tolerowana przez pacjentów, z kolei dolegliwości nasila ta pochodząca z nasion roślin strączkowych oraz świeżego pieczywa.
9. W przypadku IBS-D i IBS-M należy zminimalizować spożycie tłuszczów, pikantnych potraw oraz sorbitolu. Sorbitol to substancja słodząca dodawana do produktów bezcukrowych, takich jak: gum do żucia, produkty light lub dla diabetyków, dlatego warto zrezygnować z ich spożycia.

Jeśli zdecydowano się na przeprowadzenie probiotykoterapii, należy ją stosować przyjmując dawki zalecane przez producenta, przed min. 4 tygodnie i monitorować ich efekt terapeutyczny. Tylko długotrwała obserwacja pomoże ocenić skuteczność probiotykoterapii.

Co istotne, dopiero po braku pozytywnej odpowiedzi na wdrożone zalecenia należy rozważyć dalsze postępowanie obejmujące m.in. dietę low FODMAP. Diety tej nie należy wdrażać „na własną rękę”, a pod kontrolą doświadczonego lekarza lub innego pracownika służby zdrowia, jak np. dietetyka! Właściwe przeprowadzenie dietoterapii wymaga bardzo szczegółowego wywiadu zdrowotno-żywieniowego i spersonalizowanie zaleceń pod konkretnego pacjenta.

Pamiętaj!, że nie istnieje jeden ogólny model postępowania, chociażby z uwagi na różne postaci zespołu jelita drażliwego. Dlatego warto skorzystać w fachowej pomocy dietetycznej, aby otrzymać indywidualne zalecenia terapeutyczne.

Dlatego jeśli zmagasz się z IBS, zapraszam na konsultacje.

Z chęcią pomogę 😉